Diş hekimi korkusunu yenmek bazen çocuklar ve ebeveynleri için zorlu olabilir. Çocuklarda oldukça yaygın olarak görülen bu korku küçük yaşlarda başlamakta ve aşılamadıkça ilerleyip fobi haline dönüşebilmektedir.
Tedavi koltuğu ve burada yapılan işlemler çocuklar için endişe verici bir eylem olarak algılanabilir. Bu durum çocukların diş hekimi kontrollerine gitmek istememelerine, diş tedavilerinin ötelenmesine ve sadece çocukluk döneminde değil, aynı zamanda yetişkinlikteki ağız ve diş sağlığını da etkileyen bir dizi probleme neden olabilir. Bu nedenle ağız ve diş sağlığı açısından çocukların diş hekimi korkusunu yenmeleri, diş hekimine çekinmeden gitmeleri önem taşımaktadır.
Çocuklarda diş hekimi korkusunu yenebilmek için önce bu korkunun sebebinin iyi anlaşılması gerekir. Travmatik tedavi tecrübeleri, tedavi koltuğundaki kontrolsüzlük hissi ya da tedavi sırasında kullanılan aletlerin sesi ve görüntüsü çocuklarda bu korkunun oluşmasına ortam hazırlayan başlıca sebeplerdendir. Ancak pek çok çocuk bu korkuya daha diş hekimi ile tanışmadan sahip olmaktadır. Çocuklarda daha önceden gitmedikleri bir yere gitmenin verdiği endişe ile hissettikleri kaygı, etraflarındaki yetişkinlerin ya da yaşıtlarının doktor veya diş hekimi deneyimleri ile ilgili olumsuz yorumlarıyla şiddetlenebilir.
Peki Bu Korkunun Önüne Geçmek İçin Neler Yapılabilir?
Güvenilir Bir Diş Hekimine Düzenli Kontrollere Götürün
Çocukların ilk dişinin sürmesini takiben, 1 yaşına kadar olan sürede bir çocuk diş hekimiyle tanışması büyük önem taşımaktadır. Böylece erken yaşta bir sıkıntısı olmadan diş hekimiyle tanışan çocuk, rutin kontrollerle takip edilebilmekte ve ağızda başlayan bir sorun olduğunda erken aşamada fark edilebilmektedir.
Çocuğun ilk kontrolü için bir diş problemi yaşaması beklenmemelidir. Çünkü çocuklar tanımadıkları kişilerden, bilmedikleri işlemlerden önce huzursuzluk duyarlar. Ağrı, şişlik gibi durumlarla diş hekimine gitmesi gereken çocukların tedirginlik yaşaması da kaçınılmazdır.Diğer bir yandan düzenli olarak alıştığı bir hekime kontrollere giden çocuk hem tanıdığı, bildiği bir ortamda olacak hem de diş hekimine güvenmeye başlayacaktır. Böylece herhangi bir diş tedavisi yapılması gerektiğinde gereken işlemleri çok daha rahat yaptırabilecektir.
Diş Hekimi Kontrolü Öncesi Evde Oyun Oynayın
Özellikle küçük çocukların diş hekimi ziyaretlerinin daha rahat geçmesi için öncesinde oynanacak oyunlardan yararlanılabilir. Diş hekimi oyunu ile çocuğa benzer bir deneyim yaşatmak, diş muayenesine hazırlanmasına destek olacaktır. Bu oyunlar sırasında çocuk, oyuncak bir bebeği ya da ebeveynini muayene edebilir, diş hekiminin yapacağı gibi ayna benzeri oyuncaklarla dişlerini sayabilir ya da fırçalayabilir.
Diş oyuncakları, diş hekimine gitmekle ilgili videolar ve kitaplardan da çocuğunuzun dikkatini çekmek için faydalanabilirsiniz. Oynanan bu oyunlar çocukların kaygı duyabilecekleri durumları normalleştirmelerini sağlar.
Olumlu Bir Dil Kullanın, Çocuğunuzu Diş Hekimi ya da Doktor İle Korkutmayın
Ebeveynlerin diş hekimi ziyareti öncesi konuşurken çocukları huzursuz edebilecek acı, iğne, çekim gibi sözcüklerden kaçınmaları önemlidir. Diş tedavileri ile ilgili yapılacak kısa açıklamalar çocukların kendilerini hazırlamalarına yardımcı olur, ancak diş hekimine karşı bir güvensizlik oluşmaması için tedaviler ile ilgili fazla detaya girmemek, hiçbir şey hissetmeyeceğine ya da aşırı kısa süreceğine dair sözler vermemek gerekir.
Bunun yanında çocukları diş hekimi, doktor, polis gibi meslek grupları ile korkutmak, çocuklarımızda fobi oluşmasına neden olabilmektedir. ‘’Dişini fırçalamazsan çürür ve doktor dişini çeker’’ gibi cümleler çocukların diş hekimine gitmeleri gerektiğinde olumsuz şeyler yaşayacaklarını düşünmelerine yol açacağı için, ailelerin evde diş hekimine karşı olumlu bir dil kullanmaları çocuklarda korku gelişmemesi için faydalı olacaktır.
Kötü Tecrübelerinizi ve Korkularınızı Anlatmayın!
Pek çok çocukta diş hekimi korkusu aileden ya da arkadaşlarından öğrenilmiş olan korkulara bağlı oluşmaktadır. Çevreden duyulan geçmiş tedaviler ile ilgili negatif yorumlar çocuklara olumsuz örnek oluşturabilmekte ve deneyim yaşamamış bile olsa çocukların diş hekimi korkusu geliştirmesine neden olabilmektedir. Bu nedenle çocuklarınızın yanında diş tedavileri ile ilgili kötü tecrübelerinizi, varsa diş hekimine dair korkularınızı anlatmamanız önem taşımaktadır.
Rol Model Olun
Çocuğunuz korkuları da zaman zaman sizden öğrendiği gibi, diş hekimine gitmenin korkulacak bir şey olmadığını da en iyi sizden öğrenir. Çocukların diş hekimi ziyaretlerinden korkmamalarını sağlamak için anne ve babaların kendi kontrollerine onları da götürmeleri ve tedavi süreçlerinde pozitif bir tutum takınarak çocuklarına model olmaları önemlidir.
Motive Edin, Küçük Ödüller Sunun
Çocuklar her zaman ailelerinin desteğine ve övgülerine ihtiyaç duyar, bir şeyi başardıklarında takdir edilmekten memnun olurlar. Özellikle diş hekimine gitmeye dair olumsuz duygular içinde olan ya da yaşı küçük çocuklarda, tedavi sonrası verilecek küçük ödüller motive edici olabilmekte, çocukların muayene ya da tedavi sürecinde daha uyumlu davranmasına yardımcı olabilmektedir.
Çocukların diş hekimi korkusunu yenmek için onların endişelerini küçümsememek ya da onlara bu konuda kızmamak gerekir. Yaklaşan diş hekimi randevuları ile ilgili destekleyici ve anlayışlı bir tutum içinde olmak ve çocuğunuzla iyi bir iletişim kurabilecek, onu rahatlatabilecek, güvendiğiniz bir diş hekimi ile beraber ilerlemek sürecin kolaylaşmasını sağlayacaktır.
Makaleyi Yazan Hekim: Dr. Dt. Pırıl BAŞARAN KIRMIZI
